MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. QUẢN LÝ RỦI RO ĐỐI VỚI DỊCH VỤ THẺ TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI....................................................................................................................................... 4
1.1. Những vấn đề chung về thẻ.......................................................... 4
1.1.1. Lịch sử phát triển của thẻ......................................................... 4
1.1.2. Khái niệm và Phân loại thẻ...................................................... 6
1.1.2.1 Khái niệm........................................................................... 6
1.1.2.2 Phân loại............................................................................ 7
1.1.3. Các chủ thể tham gia hoạt động kinh doanh thẻ...................... 7
1.1.4 Các nghiệp vụ dịch vụ thẻ tín dụng......................................... 10
1.1.4.1 Nghiệp vụ phát hành thẻ.................................................. 10
1.1.4.2 Nghiệp vụ thanh toán thẻ................................................. 12
1.1.4.3 Nghiệp vụ tra soát, xử lý khiếu nại.................................. 15
1.2 Quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại. 17
1.2.1 Rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại. 17
1.2.1.1 Khái niệm:........................................................................ 17
1.2.1.2 Các hình thức rủi ro trong dịch vụ thẻ tín dụng............... 18
1.2.2 Nội dung quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại 23
1.2.2.1 Phòng tránh rủi ro trong dịch vụ thẻ................................ 23
1.2.2.2 Xử lý rủi ro trong dịch vụ thẻ.......................................... 26
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý rủi ro trong dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại......................................................................................... 26
1.3.1 Nhân tố khách quan:............................................................... 26
1.3.2 Nhân tố chủ quan................................................................... 28
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO DỊCH VỤ THẺ TÍN DỤNG TẠI NHNTVN 31
2.1 Khái quát thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tín dụng tại Ngân hàng ngoại thương Việt Nam............................................................................................. 31
2.1.1 Sự hình thành và phát triển thẻ tín dụng tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 31
2.1.1.1 Giai đoạn 1990-1995....................................................... 31
2.1.1.2 Giai đoạn 1996-1999....................................................... 32
2.1.1.3 Giai đoạn từ năm 2000 đến nay....................................... 32
2.1.2 Thực trạng dịch vụ thẻ tín dụng tại Ngân hàn Ngoại thương Việt Nam 33
2.1.2.1 Thực trạng phát hành thẻ................................................. 33
2.1.2.2 Thực trạng thanh toán thẻ................................................ 38
2.2.1 Rủi ro trong hoạt động phát hành và thanh toán thẻ tín dụng của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam............................................................................. 46
2.2.1.1 Giả mạo thẻ...................................................................... 46
2.2.1.2 Rủi ro kỹ thuật................................................................. 55
2.2.2 Hoạt động quản lý rủi ro tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 55
2.2.2.1 Phòng tránh rủi ro trong dịch vụ thẻ................................ 55
2.2.2.2 Xử lý rủi ro trong dịch vụ thẻ.......................................... 58
2.3 Đánh giá thực trạng quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam............................................................................................. 61
2.3.1 Kết quả đạt được..................................................................... 61
2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân......................................................... 62
2.3.2.1 Hạn chế............................................................................ 62
2.3.2.2 Nguyên nhân hạn chế....................................................... 64
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ RỦI RO ĐỐI VỚI DỊCH VỤ THẺ TÍN DỤNG TẠI NHNTVN............................................................................................................................ 67
3.1 Định hướng phát triển dịch vụ thẻ tại NHNTVN....................... 67
3.1.1 Tiềm năng phát triển dịch vụ thẻ............................................ 67
3.1.1.1 Tiềm năng đối với thẻ tín dụng quốc tế............................ 67
3.1.1.2 Tiềm năng đối với thẻ ghi nợ nội địa................................ 69
3.1.2 Định hướng phát triển dịch vụ thẻ tại NHNTVN.................... 71
3.2 Giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam............................................................................................. 72
3.2.1 Hoàn thiện tổ chức hoạt động Quản lý rủi ro trong hệ thống thẻ Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam............................................................................. 72
3.2.2 Nâng cao trình độ chuyên môn đạo đức cán bộ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam................................................................................................. 74
3.2.3 Hạn chế tình trạng giả mạo trong hoạt động thanh toán và phát hành thẻ 75
3.2.3.1 Xây dựng hệ thống chấm điểm và phân loại khách hàng. 75
3.2.3.2 Thông tin hướng dẫn sử dụng thẻ an toàn........................ 76
3.2.3.3 Thiết lập các hạn mức sử dụng và chấp nhận thẻ............. 77
3.2.3.4 Hướng dẫn và thường xuyên kiểm tra công tác thanh toán thẻ tại các đơn vị chấp nhận thẻ............................................................................... 80
3.2.3.5 Theo dõi các báo cáo hoạt động thẻ và chương trình quản lý rủi ro toàn cầu của các Tổ chức thẻ quốc tế................................................................ 81
3.2.3.6 Phát hành thẻ chip thay thế thẻ mã hoá bằng băng từ...... 83
3.2.4 Xây dựng hệ thống dự phòng cho hoạt động thẻ.................... 84
3.2.5 Phối hợp với các tổ chức kinh doanh thẻ trong nước và quốc tế trong công tác ngăn ngừa và phát hiện rủi ro................................................................... 84
3.3 Kiến nghị với các cơ quan hữu trách.......................................... 85
3.3.1 Chính Phủ............................................................................... 85
3.3.2 Ngân hàng Nhà nước.............................................................. 86
3.3.3 Hiệp hội thẻ của các ngân hàng phát hành và thanh toán thẻ Việt Nam 88
KẾT LUẬN........................................................................................................................ 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................ 93
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
NH Ngân hàng
NHTM Ngân hàng thương mại
NHNTVN Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam
WTO Tổ chức thương mại quốc tế
ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu
ECA Interbank Card Association
QLRR Quản lý rủi ro
NHPH Ngân hàng phát hành
TCTQT Tổ chức thẻ quốc tế
NHTT Ngân hàng thanh toán
ĐVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1: Số lượng thẻ quốc tế phát hành qua các năm.......................... 34
Bảng 2.2: Số lượng thẻ quốc tế của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. 36
Bảng 2.3: Tình hình thanh toán thẻ tín dụng quốc tế của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam........................................................................................................ 40
Bảng 2.4: Tình hình thanh toán thẻ quốc tế của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 2007................................................................................................................ 43
Bảng 2.5: Tình hình hoạt động của hệ thống ATM................................. 45
Bảng 2.6:Tình hình giả mạo do Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam phát hành 47
Bảng 2.7:Giả mạo theo loại hình thẻ Ngân hàng ngoại thương Việt Nam phát hành 48
Bảng 2.8: Giả mạo thẻ trong lĩnh vực thanh toán của Ngân hàng ngoại thương Việt Nam................................................................................................................ 52
Biều 2.1 Số thẻ Connect 24 của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam...... 38
Biểu 2.2 Tỷ lệ doanh số thanh toán thẻ năm 2007.................................. 44
Sơ đồ 1.1 : Sơ đồ nghiệp vụ phát hành thẻ............................................. 11
Sơ đồ 1.2 : Sơ đồ nghiệp vụ chấp nhận thanh toán thẻ........................... 12
Sơ đồ 1.3: Sơ đồ nghiệp vụ thu tiền và thu nợ........................................ 14
Sơ đồ 1.4: Sơ đồ nghiệp vụ tra soát, xử lý khiếu nại............................... 15