Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 4 (Câu 31-37)

***

Câu 31. Kiểm soát XH là gì? nêu các loại KSXH? Vai trò của KSXH đối với đời sống XH?

1. Khái niệm:

Là cơ chế điều chỉnh hành vi của con người theo các chuẩn mực XH.

Nội dung:

- Phải xác lập hệ thống các chuẩn mực XH, các quy tắc XH cùng cá chế tài để thực hiện chúng.

- Phải xác lập các chế tài để thực thi các chuẩn mực XH. Có hai loại chế tài: Tích cực và tiêu cực.

Tích cực: là những hình thức khen thưởng bằng tiền, tăng lương, thăng chức hay tuyên dương.

Tiêu cực: là những hình phạt tuỳ theo mức độ thì chế tài khác nhau (cảnh cáo, khiển trách, phạt tiền, giáng chức…

Tiến hành điều chiỏnh hành vi của con người thông qua cơ quan tyhực hiện chức năng kiểm soát chuyên biệt như: thanh tra, Toà án, Viện kiểm sát…

Thông qua thoả thuận xã hội: sự bình phẩm, đánh giá khen chê…

1. Phân loại:

+ Chia theo biện pháp điều chỉnh hành vi thì có kiểm soát cưỡng chế và kiểm soát tự nguyện.

- KS cưỡng chế là loại K/s nhờ sức mạnh quyền lực, mệnh lệnh bắt buộc cá nhân bị k/s phải phục tùng những chuẩn mưc đã được quy tắc hoá.

- K/s tự nguyện: giáo dục, thuyết phục

+ Căn cứ vào hệ thống chuẩn mực có kiểm soát chính thức và không chính thức.

- KS chính thức: là ks dựa trên những quy định, quy phạm luật lệ và phải tuân theo một cách nghiêm ngặt.

- KS không chính thức: dựa vào những quy định, luật lệ không thành văn.

+ Căn cứ vào kế hoạch k/s có k/s có hoạch định và k/s không có hoạch định

- K/s có hoạch định: là K/s theo những kế hoạch định trước, xác định rõ chủ thể, khách thể, nộ dung, hình thức cũng như biện pháp xử lý. Chủ thể của k/s này là cảnh sát, viện KS, toà án, nhà giam, trại cải tạo …

- K/s không có hoạch định là; không theo một kế hoạch định trước nào.

+ Căn cứ vào công cụ KS có KS thết chế XH và dư luận XH.

Câu 32. Trình bày khái niệm văn hoá? Cấu trúc của văn hoá? Phân loại văn hoá?

1. Khái niệm:

Có trên 200 định nghĩa về VH. ĐN chung nhất là:

VH là tổng thể nói chung những giá trị VC, tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử.

+ Giáo dục học: VH là trình độ học vấn

+ Khảo cổ học: VH là những di chỉ

+ Dân tộc học: VH là cách bài trí

+ VHNT: VH là hoạt động giải trí

Theo cách hiểu của XHH thì:

Văn hoá là hệ thống các giá trị, chân lý, chuẩn mực và mục tiêu mà con người cùng thống nhất với nhau trong một quá trình tương tác và trải  qua thời gian, VH là phương tiện ứng xử của con người. Nó phản ánh các nét truyền thống của các cá nhân trong XH đói với mỗi thành viên trong cộng dồng, cá nhân đó phải học tập những gía trị chuẩn mực mà cá nhân đã sống trong cộng đồng.

VH là sản phẩm sáng tạo của con người, chỉ có trong XH loài người. VH là để đáp ứng nhu cầu nhất định của con người.

1. Các tổ chức của VH (cấu trúc)

+ Nét văn hoá: Là đơn vị biểu đạt nhỏ nhất của VH được biểu hiênh qua một ý chí, một điệu bộ, một lời nói, một biểu tượng hay một quy tắc ứng xử, giao tiếp nào đó.

+ Phức hợp XH: Là tập hợp cá nét văn hoá có liên quan mật thiết với nhau để nó biểu đạt 1 đơn vị VH lớn hơn.

+ Thiết chế XH: Là các quy định liên quan đến hoạt động VHNT, nó có nhiệm vụ điều tiết một hoạt động hoặc thực hiện một chức năng của XH.