MÔN LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT THẾ GIỚI (30 tiết) GV: Phạm Thị Phương Thảo BÀI 1: NHÀ NƯỚC PHƯƠNG ĐÔNG CỔ ĐẠI I. Quá trình hình thành Nhà nước: 1. Cơ sở hình thành Nhà nước: a. Điều kiện tự nhiên: − Vị trí địa lý: Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ và Trung Quốc hoàn tách biệt nhau, nhưng giữa chúng có những điểm chung cơ bản về điều kiện tự nhiên  Phương Đông xuất phát từ Hy Lạp, Phương Đông là xứ sở của mặt trời mặt mọc.  Thời kỳ cổ đại tương ứng Nhà nước chiếm hữu nô lệ ở Phương Đông. + Ai Cập: Châu Phi, nhắc đến Ai Cập xa mạc Xahara Kim tự tháp, sông Nin dài & lớn nhất thế giới Sông Nin chạy từ Nam – Bắc tạo thành 2 vùng gọi là thượng Ai Cập (Bắc), hạ Ai Cập (Nam) + Ấn Độ: phật giáo, huyền bí sông Hằng,, sông Ấn được xem là 2 dòng sông mẹ sinh ra Quốc gia Ấn Độ, hình thành nên chất phù sa từ đó là cơ sở cho việc hình thành Ấn Độ. + Lưỡng Hà: có vùng đất nàm giữa 2 con sông gọi Lưỡng Hà và hình thành nên vùng đất phù sa màu mỡ. + Trung Quốc: có 2 con sông Hoàng Hà, Trường Giang − Ở các Quốc gia cổ đại đều nằm trong vùng đồng bằng rộng lớn đất đai màu mỡ, những con sông hình thành vùng đồng bằng phù sa xuất hiện nền kinh tế nông nghiệp (lúa nước) thuận lợi cho việc sinh sống của nông dân. Những con sông này cũng ảnh hưởng đến đời sống của nông dân.  Các quốc gia này đều tiến hành xây dựng các công trình thuỷ lợi.Vì nằm trên các dòng sông, khí hậu gió mùa có mưa − Vị trí các quốc gia Phương Đông tương đối biệt lập nên nhu cầu thống nhất lãnh thổ được đặt ra, hoạt động thương mai như trao đổi, mua bán không có điều kiện phát triễn (làm cho hoạt động trao đổi với bên ngoài không diễn ra do vị trí địa lý tương đối độc lập b. Điều kiện kinh tế: − Nền kinh tế nông nghiệp ở Phương Đông: xuất hiện rất sớm từ khi con người thoát khỏi động vật. Công cụ lao động bằng đá: đồ đá, đồ nhựa, …  năng suất lao động thấp Công cụ lao động bằng đồng xuất hiện − Trên cơ sở đó 3 lần phân công lao động xã hội xuất hiện: + Chăn nuôi tách khỏi trồng trọt + Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp + Thương nghiệp xuất hiện. − Ở các Quốc gia đó xuất hiện thủ công nghiệp và thương nghiệp, nền kinh tế nông nghiệp là chủ đạo. Thủ công nghiệp & thương nghiệp ra đời không được xem trọng như nông nghiệp.Lúc này năng suất lao động ngày càng nhiều có của cải dư thừa tích luỹ lại. − Tính chất: tự nhiên, tự cung tự cấp + Tự nhiên: phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên  nền kinh tế lạc hậu kém phát triển 1 + Tự cung, tự cấp: nền kinh tế đó người ta sản xuất để đáp ứng cho nhu cầu của mình là chính chứ không phải là để bán  biểu hiện trình độ khác nhau giữa người làm ra bán & người làm ra để sử dụng.  Cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng. − Trên cơ sở đó xuất hiện yếu tố đầu tiên là tư hữu về tư liệu sinh hoạt. Vậy lúc bấy giờ yếu tố quan trọng trong nhà nước là đất đai (công hữu) − Với sự xuất hiện kinh tế phát triển hơn...