Khóa luận - Sử dụng rào cản kỹ thuật thương mại nhằm bảo vệ thị trường nội địa của một số nước trên thế giới và kinh nghiệm cho Việt Nam

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................................... 1

CHƯƠNG I. KHÁI NIỆM VỀ RÀO CẢN KỸ THUẬT TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ & QUY ĐỊNH CỦA MỘT SỐ NƯỚC.................................................................................................................... 4

1.Khái niệm rào cản kỹ thuật trong thương mại.................................................... 4

2.Phân loại....................................................................................................................... 5

2.1.  Quy chuẩn kỹ thuật (technical regulations).................................................... 5

2.2. Tiêu chuẩn kỹ thuật (technical standards)....................................................... 5

2.3 Quy trình đánh giá sự phù hợp của một loại hàng hóa với các quy định tiêu chuẩn kỹ thuật (conformity assessment procedure)......................................................................... 5

2.4 Các tiêu chuẩn, quy định kỹ thuật, an toàn vệ sinh dịch tễ............................ 6

2.5 Các tiêu chuẩn về môi trường.............................................................................. 6

2.6 Các yêu cầu về nhãn mác..................................................................................... 6

2.7 Phí môi trường....................................................................................................... 6

2.8 Nhãn sinh thái........................................................................................................ 6

2.9 Các yêu cầu về đóng gói bao bì.......................................................................... 7

3.Một vài đặc điểm của rào cản kỹ thuật TMQT................................................... 7

4.WTO và những quy định về hàng rào kỹ thuật thương mại.............................. 9

4.1 Hiệp định về hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (Agreement on Technical Barriers to Trade-TBT)............................................................................................................................... 9

4.2 Hiệp định về các biện pháp vệ sinh dịch tễ (Agreement on Sanitary and Phytosanytary Measures)...................................................................................................................................... 10

5.Các hệ thống quản lý chất lượng thường được sử dụng trên thế giới............ 11

5.1 Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000................................ 12

5.2 Hệ thống phân tích mối nguy và xác định điểm kiểm soát tới hạn HACCP 14

5.3 Chứng nhận thực hành sản xuất GMP.............................................................. 16

5.4 Tiêu chuẩn về trách nhiệm xã hội SA 8000.................................................... 17

5.5 Hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14000............................. 19

5.6 Hệ thống quản lý chất lượng đồng bộ TQM.................................................... 20

6. Quy định về rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước trên thế giới 22

6.1 Hoa Kỳ.................................................................................................................. 22

6.2 EU.......................................................................................................................... 23

6.3 Nhật Bản............................................................................................................... 27

CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG RÀO CẢN KỸ THUẬT THƯƠNG MẠI NHẰM BẢO VỆ THỊ TRƯỜNG  NỘI ĐỊA CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI............................. 33

1.Thực trạng sử dụng rào cản kỹ thuật thương mại của Hoa Kỳ...................... 33

1.1 Mặt hàng thịt gia súc.......................................................................................... 33

1.2 Mặt hàng  thủy sản.............................................................................................. 35

1.3 Mặt hàng dệt may................................................................................................ 43

2.Thực trạng sử dụng rào cản kỹ thuật thương mại của EU.............................. 45

3.Thực trạng sử dụng rào cản kỹ thuật thương mại của Nhật Bản................... 51

4.Thực trạng sử dụng rào cản kỹ thuật tại một số các quốc gia khác............. 57

4.1.Nga........................................................................................................................ 57

4.2.Australia............................................................................................................... 58

5. Một số tác động của sử dụng rào cản thương mại lên thị trường nội địa của các nước. 61

5.1 Những tác động tích cực.................................................................................... 62

5.2 Những tác động tiêu cực.................................................................................... 64

CHƯƠNG III. MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM VỀ VẤN ĐỀ RÀO CẢN KỸ THUẬT TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ............................................................ 66

1.Tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ năm 1996 đến nay và định hướng đến năm 2020................................................................................................................................ 66

2.Một số bài học kinh nghiệm và giải pháp cho Việt Nam về vấn đề rào cản kỹ thuật trong thương mại quốc tế.................................................................................................................... 70

2.1.Về phía Nhà Nước............................................................................................... 70

2.1.1 Nâng cao năng lực quản lý và hoạt động của hệ thống kiểm tra chất lượng quốc gia, phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan tổ chức có liên quan................................................ 70

2.1.2 Chủ động và tích cực tham gia vào các hoạt động hài hòa tiêu chuẩn hóa và công nhận lẫn nhau......................................................................................................................... 71

2.1.3.Đẩy mạnh đầu tư, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khai thác thị trường ngách, hỗ trợ làm chủ thị trường và tập trung cho hoạt động bảo vệ sở hữu trí tuệ.................... 73

2.1.4.Tìm kiếm sự ủng hộ trong việc sử dụng các rào cản kỹ thuật từ các quốc gia thành viên trong các tổ chức thương mại thông qua tăng cường hợp tác quốc tế...................... 74

2.1.5.Học tập kinh nghiệm của các nước khác trong sử dụng rào cản kỹ thuật; xây dựng kênh thông tin cung cấp đầy đủ, kịp thời về rào cản kỹ thuật............................................. 75

2.1.6 Kiểm soát hàng nhập lậu nhằm phát huy tối đa hiệu quả việc sử dụng các rào cản kỹ thuật  76

2.2.Về phía Doanh nghiệp....................................................................................... 77

2.2.1.Nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng tính cạnh tranh trên thị trường nội địa thông qua nhập khẩu công nghệ hoặc chuyển giao công nghệ từ thị trường các nước phát triển         77

2.2.2 Thu thập thông tin về rào cản kỹ thuật và thị trường, tìm kiếm cơ hội và đề xuất các vướng mắc thị trường, vận động hành lang chính phủ................................................. 78

2.2.3 Mở rộng và tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng rào cản kỹ thuật từ lợi ích nhóm........................................... 79

KẾT LUẬN....................................................................................................................... 80

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................. 82